Urządzenie przedstawione do badań powinno być całkowicie zmontowane, sprawne technicznie i przygotowane do eksploatacji, zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu i instrukcji eksploatacji.
Eksploatujący jest zobowiązany do zapewnienia bezpiecznych warunków wykonania badań, przygotowania miejsca badania i niezbędnych przyrządów oraz obciążeń.
Inspektor ma prawo odmówić wykonania czynności dozoru technicznego w przypadku wystąpienia niewłaściwych warunków do ich przeprowadzenia, a w szczególności:
- niedostatecznego stanu przygotowania urządzenia technicznego do badania,
- niewłaściwego oświetlenia lub występowania oparów utrudniających widoczność,
- przekroczenia dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy lub dopuszczalnej granicy niskich i wysokich temperatur.
Badania urządzenia przeprowadzane u eksploatującego są wykonywane w obecności: eksploatującego lub jego upoważnionego przedstawiciela oraz konserwatora i operatora. Konserwator / operator powinien legitymować się odpowiednimi zaświadczeniami kwalifikacyjnymi uprawniającymi do konserwacji/obsługi danego urządzenia.
W trakcie eksploatacji urządzenia techniczne podlegają następującym badaniom:
(szczegółowy opis każdego rodzaju badań poniżej)
- badania okresowe – dla urządzeń objętych formą dozoru pełnego, w terminach określonych dla danego rodzaju urządzenia;
- doraźne kontrolne – dla urządzeń objętych formą dozoru ograniczonego, w terminach określonych dla danego rodzaju urządzenia, przeprowadza się w ramach nadzoru nad przestrzeganiem przepisów o dozorze technicznym;
- doraźne eksploatacyjne – wykonuje się w terminach wynikających z bieżących potrzeb;
- doraźne powypadkowe lub poawaryjne – przeprowadza się w przypadku wystąpienia niebezpiecznego uszkodzenia urządzenia lub nieszczęśliwego wypadku związanego z jego eksploatacją, prowadzone są w celu ustalenia przyczyn zdarzenia, sformułowania wniosków dotyczących działań zapobiegawczych oraz ich wdrożenia.
BADANIA OKRESOWE
Badanie okresowe – wykonywane w toku eksploatacji, dla urządzeń objętych dozorem pełnym, w terminach określonych dla danego rodzaju urządzenia.
Celem badania okresowego jest stwierdzenie czy:
- zrealizowano zalecenia zamieszczone w protokole z poprzedniego badania,
- nie powstały uszkodzenia lub zmiany stanu urządzenia mające wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji urządzenia lub mogące być przyczyną zagrożenia w przyszłości,
- istnieją i pracują prawidłowo urządzenia zabezpieczające i urządzenia ochronne,
- napisy ostrzegawcze, informacje i instrukcje zostały umieszczone na urządzeniu są czytelne i zrozumiałe,
- urządzenie wymaga przeprowadzenia działań naprawczych.
Podczas badania okresowego organ właściwej jednostki dozoru technicznego sprawdza:
- księgę rewizyjną i dziennik konserwacji urządzenia
- zaświadczenia kwalifikacyjne konserwujących i obsługujących urządzenie
Zakres badania okresowego urządzenia powinien obejmować:
- oględziny urządzenia w miejscach dostępnych,
- przeprowadzenie prób funkcjonowania urządzenia w zainstalowanej wersji montażowej z obciążeniem wystarczającym do stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze urządzenia, mechanizmy, urządzenia zabezpieczające i ochronne działają prawidłowo.
BADANIA KONTROLNE
Badanie doraźne kontrolne – przeprowadza organ właściwej jednostki dozoru technicznego w ramach nadzoru nad przestrzeganiem przepisów o dozorze technicznym, wykonywane w toku eksploatacji, dla urządzeń objętych dozorem ograniczonym, w terminach określonych dla danego rodzaju urządzenia.
Celem badania doraźnego kontrolnego jest stwierdzenie czy:
- zrealizowano zalecenia zamieszczone w protokóle z poprzedniego badania,
- nie powstały uszkodzenia lub zmiany stanu urządzenia mające wpływ na bezpieczeństwo eksploatacji urządzenia lub mogące być przyczyną zagrożenia w przyszłości,
- istnieją i pracują prawidłowo urządzenia zabezpieczające i urządzenia ochronne,
- napisy ostrzegawcze, informacje i instrukcje zostały umieszczone na urządzeniu oraz są czytelne i zrozumiałe,
- urządzenie wymaga przeprowadzenia działań naprawczych.
Zakres badania doraźnego kontrolnego powinien obejmować:
- oględziny urządzenia w miejscach dostępnych,
- przeprowadzenie prób funkcjonowania urządzenia w zainstalowanej wersji montażowej bez obciążenia,
- w przypadkach uzasadnionych stanem bezpieczeństwa urządzenia zakres badania doraźnego kontrolnego może być rozszerzony przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego.
Badanie doraźne eksploatacyjne – zakres i sposób przygotowania urządzenia ustala organ właściwej jednostki dozoru technicznego, w zależności od okoliczności uzasadniających ich przeprowadzenie, tj:
- wykonanie modernizacji lub naprawy,
- wymiany elementu.
Celem badania doraźnego eksploatacyjnego jest;
- potwierdzenie, że dokonana naprawa, modernizacja, demontaż i ponowny montaż na nowym miejscu pracy lub wymiana elementu, nie mają wpływu na bezpieczną eksploatację urządzenia.
Badanie doraźne eksploatacyjne przeprowadza się na pisemny wniosek eksploatującego w następujących przypadkach:
- po wymianie cięgien nośnych
- po wymianie urządzeń chwytających
- po wymianie mechanizmów zmiany wysięgu lub podnoszenia
- po wymianie urządzeń zabezpieczających
- po naprawie mechanizmu podnoszenia lub mechanizmu zmiany wysięgu
- po naprawie konstrukcji nośnej urządzenia lub jej elementów
- po modernizacji uzgodnionej z organem właściwej jednostki dozoru technicznego
Podczas badania doraźnego eksploatacyjnego organ właściwej jednostki dozoru technicznego sprawdza:
- księgę rewizyjną urządzenia i dziennik konserwacji
- zaświadczenia kwalifikacyjne konserwujących i obsługujących urządzenie
- niezbędne rysunki i obliczenia
- niezbędne schematy elektryczne hydrauliczne, pneumatyczne
Zakres badania doraźnego eksploatacyjnego urządzenia obejmuje co najmniej:
- sprawdzenie prawidłowości zainstalowania i przeznaczenia urządzenia zgodnie z instrukcją eksploatacji,
- przeprowadzenie prób funkcjonowania urządzenia w zainstalowanej wersji montażowej, z obciążeniem wystarczającym do stwierdzenia, że sterowanie i ruchy robocze urządzenia, mechanizmy i urządzenia zabezpieczające i ochronne działają prawidłowo,
- przeprowadzenie przed rozpoczęciem eksploatacji prób z przeciążeniem lub prób równoważnych.
BADANIA POWYPADKOWE LUB POAWARYJNE
Badanie doraźne powypadkowe lub poawaryjne – przeprowadzane przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego w przypadku wystąpienia niebezpiecznego uszkodzenia urządzenia lub nieszczęśliwego wypadku związanego z jego eksploatacją w celu ustalenia przyczyn zdarzenia i sformułowania wniosków
Celem badania doraźnego powypadkowego i poawaryjnego jest:
- określenie stanu technicznego urządzenia oraz przyczyn nieszczęśliwego wypadku lub niebezpiecznego uszkodzenia
Badanie doraźne powypadkowe lub poawaryjne organ właściwej jednostki dozoru technicznego przeprowadza po otrzymaniu zawiadomienia lub informacji dotyczącej niebezpiecznego uszkodzenia lub nieszczęśliwego wypadku związanego z eksploatacją urządzenia transportu bliskiego
Zakres dokumentacji wymaganej do przeprowadzenia badania doraźnego poawaryjnego lub powypadkowego oraz zakres badania ustala właściwy organ jednostki dozoru technicznego.
Podstawa prawna:
Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego (Dz.U. 2018 poz. 2176).
