Mimo pożogi wojennej, w niektórych miejscach w Warszawie przetrwały stare, zabytkowe winy - mówiąc fachowo: dźwigi osobowe. Dzięki bliskiej współpracy właścicieli i administratorów tych urządzeń z Urzędem Dozoru Technicznego udało się przywrócić je do ruchu.

Dźwigi osobowe przy ul. Słupeckiej 4 w Warszawie

Dźwigi zostały zamontowane w roku 1937. Wszystkie techniczne elementy, tzn. wciągarka, ogranicznik prędkości, rama kabinowa, zderzaki kabinowe i metalowa konstrukcja szybu wyprodukowane były przez polską firmę „Moc" S.A. fabryka maszyn i kotlarni.

firma „Moc" S.A. fabryka maszyn i kotlarni; na zdjęciu - przedwojenny budynek producenta

Dźwigi posiadały pięć przystanków. Poruszały się z prędkością 0,63m/s w szybie wykonanym z siatki zamocowanej do samonośnej konstrukcji. Kabina poruszała się po drewnianych prowadnicach, które uniemożliwiały przenoszenie drgań w czasie pracy dźwigu do mieszkań. Dzięki temu dźwigi te w czasie jazdy były bardzo ciche.

Kabiny te można uznać za prekursora współczesnych dźwigów panoramicznych, gdyż posiadały siedem okien, przez które można było obserwować klatkę schodową, a nawet widoki za umieszczonymi w niej oknami. Ściany wykonane były z drewna wykończonego fornirem. Zamontowane były na nich kryształowe lustra.

Dźwigi można było wezwać tylko na parter i pojechać na wybrane piętro. Na przystankach na pozostałych czterech piętrach nie było przycisków wezwań. Jeśli nawet kabina została na piętrze i ktoś do niej wsiadł, to mógł pojechać tylko na parter. Na dół schodziło się tylko po schodach.

Konstrukcja ogranicznika prędkości zastosowanego w tych urządzeniach była bardzo nowatorska - podobne rozwiązania techniczne są stosowane do dzisiaj. Już wtedy zastosowano ruchomą podłogę, która wykrywała obecność pasażera w kabinie.

---

 

Dźwigi działały do Powstania Warszawskiego. Od tamtego czasu nie były eksploatowane, co pozwoliło na zachowanie większości elementów dźwigowych. Zachowany został oryginalny szyb – siatka oraz drewniane prowadnice. Elementy techniczne (wciągarka, ogranicznik prędkości, luzownik, chwytacze, rama kabinowa, zamki drzwi szybowych) były zastałe. Zachowane zostały elementy wyposażenia i wykończenia kabin np. kaseta dyspozycji wraz z oryginalnymi napisami, drzwi kabinowe razem z kontaktami, przeszklenia kabin i lustra. Przetrwał nawet fornir na wewnętrznej i zewnętrznej stronie kabin.

W 2007 r. Spółdzielnia Budowlano – Mieszkaniowa Śródmieście II zwróciła się do UDT z prośbą o doradzenie, jakie urządzenia można zamontować w kamienicy. Po zapoznaniu się ze stanem technicznym starych dźwigów zaproponowano remont istniejących urządzeń.

Prace remontowe miały na celu z jednej strony odrestaurowanie i wykorzystanie oryginalnych elementów technicznych każdego z tych dźwigów (np. wciągarka, chwytacze, ogranicznik prędkości), a z drugiej dostosowanie ich do współczesnych wymogów bezpieczeństwa. W tym celu wymieniono np. liny nośne i liny ogranicznika prędkości, oraz rygle drzwi przystankowych, zamontowano krzywki ruchome i kontakty drzwi szybowych, zainstalowano oświetlenie awaryjne w kabinach i system łączności ze służbami ratunkowymi. Zamontowano także elektroniczny system uniemożliwiający ruszenie przeciążonej kabiny. Wymieniono instalację elektryczną w szybie.

W trosce o wygodę użytkowników zainstalowano system umożliwiający wezwanie kabiny na każdy przystanek oraz zamontowano falownik, który umożliwia płynne ruszanie i hamowanie dźwigu.

Z pietyzmem odrestaurowywano elementy wystroju wnętrza kabiny. Renowacji poddano wszystkie zachowane oryginalne elementy wyposażenia, zarówno metalowe jak i drewniane oraz szklane. Odnowiono kasetę dyspozycji zachowując w niej przedwojenne napisy. Umieszczona w kabinie instrukcja obsługi dźwigu pochodzi także z okresu międzywojennego. Aby zastąpić brakujące części wykonano ich repliki według istniejących wzorów. W ten sposób wykonano nowe progi kabinowe i kasety wezwań na piętrach. Według wzoru wykonano także tabliczki producenta, zachowując kształt i wzornictwo liter, które umieszczone zostały na obudowach rygli drzwi przystankowych.

---

 

Zapraszamy do obejrzenia galerii zdjęć warszawskich starych wind.  

Warszawa, ul. Słupecka 4

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

• Właściwości mechaniczne i pomiary naprężeń szczątkowych stopów tytanu IV klasy IV i Ti-6Al-4V oraz Ti-13Nb-13Zr po obróbce laserowej.

• VI Konferencja Urzędu Dozory Technicznego „Nauka, technika, przemysł – technologie dla bezpieczeństwa publicznego”.
• V edycja rankingu Lider Bezpieczeństwa Technicznego.
• Stare windy Warszawy.
• Dźwigi osobowe. Wspieramy przywracanie sprawności zabytkom.
• Metody optymalizacji kolejności analizy węzłów HAZOP.
• Podstawowe zasady bezpiecznej eksploatacji butli LPG, C.Kucaba
• Na początku był kocioł, Ewa Dorobińska
• Drony w służbie UDT, Janusz Samuła
• Innowacyjna metoda badania rurociągów – nowa oferta UDT dla przedsiębiorców, Janusz Samuła
• UDT a cyberbezpieczeństwo w sektorze przemysłowym, Janusz Samuła
• Badania pilotażowe metodą termowizji aktywnej, K. Zasada
• UDT i branża związana z gazem płynnym - rozmowa pomiędzy Adamem Ogrodnikiem, Wiceprezesem Urzędu Dozoru Technicznego a przedstawicielami branży związanej z gazem płynnym - Romanem Ślagowskim, Przewodniczącym Polskiej Organizacji Gazu Płynnego oraz Cezarym Kwellą, Prezesem Zarządu DragonGaz Sp. z o.o.
• UDT pomaga przedsiębiorcom w ocenie zaworów bezpieczeństwa, J. Kocięcki, J. Samuła
• Cyberbezpieczeństwo w przemyśle – nowe wyzwania dla UDT, dr inż. Andrzej Ziółkowski, Prezes Urzędu Dozoru Technicznego 
• Dron zaangażowany w rewizję wewnętrzną – zarówno UDT jak i klienci beneficjentami innowacji, Janusz Samuła
• Roboty w służbie bezpieczeństwu, Paweł Smoliński
• Wykrywanie wysokotemperaturowego ataku wodorowego, M. Łucki, R. Hołownia
• Szybciej, dokładniej i mniej kosztów – innowacje w UDT, E.Dorobińska
• UDT - Wdrażamy innowacje w sposób bezpieczny, J.Samuła
• Badania dronem – to już standard w Urzędzie Dozoru Technicznego, J.Samuła
• HAZOP – najczęściej stosowana metoda oceny ryzyka, R.Sauk
• Nadzór inżynierski w energetyce - case study, L.Gliniany, J.Woźniacki, M.Konat
• SIL – moda czy konieczność, J.Samuła
• Zaufanie niezbędne w przemyśle - rozmowa z Jackiem Niemczykiem, Dyrektorem Departamentu Certyfikacji w UDT
• Dozór techniczny a bezpieczeństwo publiczne, dr inż. Andrzej Ziółkowski, Prezes UDT,
• Rozwój elektromobilnosci w Polsce, Andrzej Ziółkowski, Prezes UDT,