Urządzenie przedstawione do badań powinno być całkowicie zmontowane, sprawne technicznie i przygotowane do eksploatacji, zgodnie z warunkami określonymi w rozporządzeniu i instrukcji eksploatacji.

Eksploatujący jest zobowiązany do zapewnienia bezpiecznych warunków wykonania badań, przygotowania miejsca badania i niezbędnych przyrządów oraz obciążeń, a także do zapewnienia obecności konserwatora posiadającego właściwe uprawnienia. Urządzenie powinno być przygotowane do badania zgodnie z wytycznymi zawartymi w instrukcji eksploatacji urządzenia.

Inspektor ma prawo odmówić wykonania czynności dozoru technicznego w przypadku wystąpienia niewłaściwych warunków do ich przeprowadzenia, a w szczególności:

• niedostatecznego stanu przygotowania urządzenia technicznego do badania,
• niewłaściwego oświetlenia lub występowania oparów utrudniających widoczność,
• przekroczenia dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy lub dopuszczalnej granicy niskich i wysokich temperatur.

Badania urządzenia przeprowadzane u eksploatującego są wykonywane w obecności: eksploatującego lub jego upoważnionego przedstawiciela oraz konserwatora Konserwator powinien legitymować się odpowiednimi zaświadczeniami kwalifikacyjnymi uprawniającymi do konserwacji i obsługi danego urządzenia.

W trakcie eksploatacji urządzenia techniczne podlegają następującym badaniom:

(szczegółowy opis każdego rodzaju badań poniżej)

• badania okresowe – dla urządzeń objętych formą dozoru pełnego, w terminach określonych dla danego rodzaju urządzenia;
• doraźne eksploatacyjne – wykonuje się w terminach wynikających z bieżących potrzeb;
• doraźne powypadkowe lub poawaryjne – przeprowadza się w przypadku wystąpienia niebezpiecznego uszkodzenia urządzenia lub nieszczęśliwego wypadku związanego z jego eksploatacją, prowadzone są w celu ustalenia przyczyn zdarzenia, sformułowania wniosków dotyczących działań zapobiegawczych oraz ich wdrożenia.

BADANIA OKRESOWE

Badanie okresowe – wykonywane w toku eksploatacji, dla urządzeń objętych dozorem pełnym, w terminach określonych dla danego rodzaju urządzenia.

Badanie okresowe polega na:

• skontrolowaniu księgi rewizyjnej i dziennika konserwacji
• sprawdzeniu protokołów pomiarów elektrycznych
• sprawdzeniu, czy osoby konserwujące posiadają odpowiednie uprawnienia
• przeprowadzeniu badań oraz wyrywkowym sprawdzeniu konstrukcji nośnej w miejscach dostępnych do oględzin
• przeprowadzeniu dodatkowych prób w zakresie ustalonym przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego

BADANIA EKSPLOATACYJNE

Badanie doraźne eksploatacyjne – zakres i sposób przygotowania urządzenia ustala organ właściwej jednostki dozoru technicznego, w zależności od okoliczności uzasadniających ich przeprowadzenie, tj:

• wykonanie modernizacji lub naprawy
• wymiany elementu
• demontaż i ponowny montaż*

Celem badania doraźnego eksploatacyjnego jest;

• potwierdzenie, że dokonana naprawa, modernizacja, demontaż i ponowny montaż na nowym miejscu pracy lub wymiana elementu, nie mają wpływu na bezpieczną eksploatację urządzenia.

Badanie doraźne eksploatacyjne przeprowadza się na pisemny wniosek eksploatującego w następujących przypadkach:

• po stwierdzeniu niewłaściwego stanu technicznego przenośnika
• po wymianie cięgien nośnych przenośnika
• po wymianie lub naprawie całego zespołu w przenośniku
• po naprawie konstrukcji nośnej przenośnika lub wymianie jej elementów
• po wprowadzeniu zmian w układzie sterowniczym przenośnika
• po demontażu i ponownym montażu*

*  z wyłączeniem przenośników zasilanych jednofazowo, oraz tych  w których nie jest wymagany demontaż i ponowny montaż w celu przewiezienia ich w inne miejsce.

BADANIA POWYPADKOWE LUB POAWARYJNE

Badanie doraźne powypadkowe lub poawaryjne – przeprowadzane przez organ właściwej jednostki dozoru technicznego w przypadku wystąpienia niebezpiecznego uszkodzenia urządzenia lub nieszczęśliwego wypadku związanego z jego eksploatacją w celu ustalenia przyczyn zdarzenia i sformułowania wniosków

Celem badania doraźnego powypadkowego i poawaryjnego jest:

• określenie stanu technicznego urządzenia oraz przyczyn nieszczęśliwego wypadku lub niebezpiecznego uszkodzenia

Badanie doraźne powypadkowe lub poawaryjne organ właściwej jednostki dozoru technicznego przeprowadza po otrzymaniu zawiadomienia lub informacji dotyczącej niebezpiecznego uszkodzenia lub nieszczęśliwego wypadku związanego z eksploatacją urządzenia transportu bliskiego

Zakres dokumentacji wymaganej do przeprowadzenia badania doraźnego poawaryjnego lub powypadkowego oraz zakres badania ustala właściwy organ jednostki dozoru technicznego.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego (Dz.U. 2018 poz. 2176).

Urządzenia techniczne podlegające dozorowi technicznemu powinny być eksploatowane zgodnie z instrukcją eksploatacji i użytkowane zgodnie z przeznaczeniem:

• Eksploatujący powinien wyposażyć urządzenie w stanowiskową instrukcję obsługi opracowaną na podstawie instrukcji eksploatacji i dostępną dla obsługującego.
• W celu zapewnienia bezpiecznej eksploatacji urządzenia, eksploatujący jest zobowiązany zapewnić właściwą konserwację urządzenia zgodnie z wymaganiami rozporządzenia Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 21 maja 2019 r. w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych. Przeglądy konserwacyjne powinny być wykonywane nie rzadziej niż w terminach określonych w załączniku nr 2 do rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego (Dz.U. 2018 poz. 2176), o ile wytwórca nie określił inaczej.
• Eksploatujący powinien do każdego urządzenia założyć i przechowywać dziennik konserwacji prowadzony przez konserwującego, w którym odnotowuje wykonane czynności.
• W przypadku UTB wyposażonych w aparaty elektryczne eksploatujący zapewnia wykonywanie i udokumentowanie:

1) pomiarów rezystancji izolacji obwodów elektrycznych, ze szczególnym uwzględnieniem obwodów bezpieczeństwa i ochrony przeciwpożarowej, nie rzadziej niż:

a) raz w roku - dla urządzeń:
- pracujących w pomieszczeniach lub strefach zagrożonych wybuchem, z wyziewami żrącymi,
- pracujących na otwartym powietrzu,
- służących do przemieszczania osób,
b) raz na dwa lata - dla urządzeń pracujących w warunkach innych niż wymienione w lit. a;

2) pomiarów rezystancji uziemień roboczych i odgromowych, o ile są stosowane, oraz ochrony przeciwporażeniowej nie rzadziej niż:

a) raz w roku - dla urządzeń:
- pracujących na otwartym powietrzu lub w pomieszczeniach o dużej wilgotności, gorących lub z wyziewami żrącymi,
- służących do przemieszczania osób,
b) raz na dwa lata - dla urządzeń pracujących w warunkach innych niż wymienione w lit. a.

Niezależnie od pomiarów, o których mowa w ust. 1, wykonuje się pomiary po wprowadzeniu zmian lub wykonaniu prac w instalacji elektrycznej UTB montowanych w miejscu pracy oraz w przypadku gdy stan izolacji, rezystancji uziemień lub ochrony przeciwporażeniowej uległ pogorszeniu lub gdy wystąpiły uszkodzenia tej instalacji.

Wykonanie pomiarów odnotowuje się w dzienniku konserwacji.

Niezależnie od przypadków, o których mowa powyżej, pomiary powinny być wykonywane każdorazowo po wprowadzeniu zmian lub wykonywaniu prac w instalacji elektrycznej, przestawieniu i zmontowaniu urządzenia w nowym miejscu pracy oraz w przypadkach gdy zachodzi podejrzenie, że stan izolacji lub ochrony przeciwporażeniowej uległy pogorszeniu lub wystąpiły uszkodzenia.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 21 maja 2019 r. w sprawie sposobu i trybu sprawdzania kwalifikacji wymaganych przy obsłudze i konserwacji urządzeń technicznych oraz sposobu i trybu przedłużania okresu ważności zaświadczeń kwalifikacyjnych, wydane na podstawie art. 23 ust. 5 ustawy o dozorze technicznym.

Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego (Dz.U. 2018 poz. 2176).

Warunkiem dopuszczenia do eksploatacji urządzenia technicznego, dla którego ustalono formę dozoru pełnego, jest dokonanie rejestracji oraz uzyskanie przez eksploatującego decyzji zezwalającej na eksploatację wydanej przez właściwy organ dozoru technicznego (podstawę której stanowi pozytywny wynik badania odbiorczego).

Zakres badania odbiorczego polega na:

• sprawdzeniu kompletności i prawidłowości dokumentacji technicznej
• badaniu budowy przenośnika i jego montażu w zakresie zgodności z dokumentacją techniczną i wymaganiami określonymi w rozporządzeniu
• przeprowadzeniu prób technicznych i sprawdzeniu przenośnika w warunkach jego gotowości do pracy

Urządzenie przedstawione do badań powinno być całkowicie zmontowane, sprawne technicznie i przygotowane do eksploatacji.

Eksploatujący jest zobowiązany do zapewnienia bezpiecznych warunków wykonania badań, przygotowania miejsca badania i niezbędnych przyrządów oraz obciążeń, a także do zapewnienia obecności konserwatora posiadającego właściwe uprawnienia.

Inspektor ma prawo odmówić wykonania czynności dozoru technicznego w przypadku wystąpienia niewłaściwych warunków do ich przeprowadzenia, a w szczególności:

• niedostatecznego stanu przygotowania urządzenia technicznego do badania,
• niewłaściwego oświetlenia lub występowania oparów utrudniających widoczność,
• przekroczenia dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy lub dopuszczalnej granicy niskich i wysokich temperatur.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 r. o dozorze technicznym (Dz. U. Nr 122, poz. 1321, ze zm.) z późniejszymi zmianami.

Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego (Dz.U. 2018 poz. 2176).

§ 4 ust.  punkty 1-3 rozporządzenia Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego:

1. Eksploatujący, zgłaszając UTB do organu właściwej jednostki dozoru technicznego, dołącza dwa egzemplarze dokumentacji, o której mowa w ust. 2.
2. Dokumentacja, w przypadku gdy wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach albo specyfikacje techniczne uzgodnione z organem właściwej jednostki dozoru technicznego nie stanowią inaczej, zawiera w szczególności:

1) identyfikację i ogólny opis UTB, z uwzględnieniem dopuszczalnych konfiguracji użytkowania;
2) rysunek zestawieniowy;
3) instrukcję eksploatacji;
4) schematy elektryczne, hydrauliczne i pneumatyczne, o ile ma to zastosowanie;
5) schemat układów cięgnowych w mechanizmach napędowych;
6) dokumentację uzupełniającą, o której mowa w ust. 3, w przypadku UTB montowanych w miejscu eksploatacji;
7) potwierdzenie prawidłowości zainstalowania urządzenia w strefie zagrożonej wybuchem, o ile ma to zastosowanie.

3. Dokumentacja uzupełniająca zawiera:

1) szkic sytuacyjny zmontowanego UTB, uwzględniający w szczególności nieujęte w rysunku zestawieniowym rzeczywiste odległości UTB od otoczenia, przejścia, dojścia i ewentualne elementy osłonowe;
2) schematy zasilania UTB, ze wskazaniem w szczególności osprzętu, wielkości i rodzaju zabezpieczeń, rodzaju i typu przewodów zasilających;
3) poświadczenie prawidłowości montażu i przeprowadzonych prób, z wyłączeniem dźwigów oraz ich elementów bezpieczeństwa, które spełniają wymagania dotyczące oceny zgodności określone w odrębnych przepisach;
4) protokoły pomiarów rezystancji izolacji obwodów elektrycznych, uziemień roboczych i odgromowych oraz ochrony przeciwporażeniowej instalacji UTB, zatwierdzone przez osobę spełniającą wymagania kwalifikacyjne dla stanowiska dozoru, o której mowa w przepisach wydanych na podstawie art. 54 ust. 6 ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne (Dz.U. z 2018 r. poz. 755, z późn. zm.3);
5) poświadczenie prawidłowości wykonania części konstrukcyjno-budowlanej obiektu związanej z UTB, o ile ma to zastosowanie.

Podstawa prawna:

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 października 2008 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn (Dz. U. nr 199, poz. 1228) ze zmianą opublikowaną w (Dz. U. 2011 nr 124 poz. 701).

Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 20 grudnia 2005 r. w sprawie zasadniczych wymagań dla maszyn i elementów bezpieczeństwa (Dz. U. nr 259, poz. 2170).

Rozporządzenie Ministra Przedsiębiorczości i Technologii z dnia 30 października 2018 r. w sprawie warunków technicznych dozoru technicznego w zakresie eksploatacji, napraw i modernizacji urządzeń transportu bliskiego (Dz.U. 2018 poz. 2176)

Tryb postępowania w przypadku urządzeń nowych

1. Zgłoszenia urządzenia do objęcia dozorem technicznym należy dokonać w formie pisemnego wniosku, skierowanego do właściwego terenowo oddziału Urzędu Dozoru Technicznego.
2. Do wniosku należy dołączyć dwa komplety dokumentacji rejestracyjnej języku polskim) dla każdego ze zgłaszanych urządzeń. Zakres dokumentacji powinien być zgodny z odpowiednimi rozporządzeniami.
3. Po zweryfikowaniu dokumentacji przez inspektora organu dozoru technicznego, uzgadniany jest ze zgłaszającym termin i miejsce przeprowadzenia badań technicznych oraz podawane są wymagania odnośnie sposobu przygotowania urządzenia do inspekcji zgodnie z warunkami technicznymi dozoru technicznego.

W przypadku pozytywnego wyniku badań inspektor UDT wystawi protokół z badania oraz wyda decyzję zezwalającą na eksploatację. Następnie, drogą pocztową, użytkownik otrzyma książkę rewizji oraz rachunek za wykonane badanie, uwzględniającą ew. koszty dojazdu inspektora do urządzenia. Urządzenie zostanie zarejestrowane w ewidencji właściwego terenowo oddziału UDT.

Tryb postępowania w przypadku urządzeń wcześniej zarejestrowanych

(np. przy zmianie właściciela)

1. Zgłoszenia urządzenia do ponownego objęcia dozorem technicznym należy dokonać w formie pisemnego wniosku, skierowanego do właściwego terenowo oddziału Urzędu Dozoru Technicznego.
2. W przypadku rejestracji urządzeń zarejestrowanych poprzednio w innym oddziale UDT należy dołączyć kserokopię ostatniego protokołu i ostatniej decyzji (bez konieczności dostarczenia dwóch kompletów dokumentacji rejestracyjnej).
3. Po zweryfikowaniu dokumentacji przez inspektora organu dozoru technicznego, uzgadniany jest ze zgłaszającym termin i miejsce przeprowadzenia badań technicznych oraz podawane są wymagania odnośnie sposobu przygotowania urządzenia do inspekcji zgodnie z warunkami technicznymi dozoru technicznego.

W przypadku pozytywnego wyniku badań inspektor UDT wystawi protokół z badania oraz wyda decyzję zezwalającą na eksploatację. Następnie, drogą pocztową, użytkownik otrzyma rachunek za wykonane badanie, uwzględniającą ew. koszty dojazdu inspektora do urządzenia. Urządzenie zostanie zarejestrowane w ewidencji właściwego terenowo oddziału UDT.